Giá xuất khẩu bình quân trong 6 tháng qua đạt 5.708 USD/tấn, tăng hơn 59% so với cùng kỳ. Mức giá này phản ánh rõ nét sự thay đổi trong cơ cấu sản phẩm và chiến lược của các doanh nghiệp cà phê Việt Nam. Thay vì phụ thuộc vào xuất khẩu cà phê nhân thô như trước, nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang phát triển các dòng cà phê chế biến sâu, cà phê đặc sản từ những vùng nguyên liệu mới như Tây Bắc. Sản phẩm Arabica honey-process và natural-process được giới rang xay châu Âu và Mỹ ưa chuộng đã dần thay thế cho các loại Robusta truyền thống vốn có giá trị thấp hơn.

Theo ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty Phúc Sinh, đơn vị này đã chủ động mở rộng vùng nguyên liệu tại các tỉnh Tây Bắc, tập trung sản xuất dòng cà phê có giá trị cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe về chất lượng và truy xuất nguồn gốc từ các nhà nhập khẩu. “Cái cần nhất không phải là trồng nhiều hơn, mà là nâng giá trị hạt cà phê lên. Chúng tôi không bán hạt nhân thô mà bán cả câu chuyện phía sau nó”, ông Thông nói.

Nhu cầu cà phê đặc sản và cà phê chế biến sâu đang tăng mạnh tại châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong 6 tháng qua, Đức là thị trường lớn nhất của cà phê Việt Nam, chiếm 16,3% tổng kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là Italia (7,9%) và Tây Ban Nha (7,4%). Trong nhóm 15 thị trường hàng đầu, Mexico ghi nhận mức tăng trưởng đột biến, gấp hơn 70 lần so với cùng kỳ. Thị trường Trung Quốc tuy có tốc độ tăng thấp nhất trong nhóm, nhưng vẫn tăng gần 23%, cho thấy dư địa tăng trưởng còn rất lớn.

Một yếu tố khác góp phần giúp ngành cà phê lập kỷ lục là sự chủ động của doanh nghiệp trong việc điều tiết xuất hàng. Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, dù giá cà phê Robusta trên sàn London có giảm mạnh trong quý II do nguồn cung từ Brazil phục hồi và đồng USD mạnh lên, nhưng nhiều doanh nghiệp Việt đã kịp lên đơn hàng từ sớm và chủ động lưu kho, không bán tháo. Nhờ đó, tốc độ xuất khẩu vẫn ổn định và không chịu biến động mạnh từ thị trường quốc tế.

Cũng cần nhấn mạnh rằng, đây là lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu cà phê nửa đầu năm không chỉ vượt xa cùng kỳ mà còn tiến sát tổng kim ngạch của cả năm trước. Điều này cho thấy kỳ vọng 7,5 tỷ USD xuất khẩu cả năm 2025 là hoàn toàn khả thi. Trong các năm trước, mục tiêu này thường được xem là cao, nhưng nay đã trở thành ngưỡng thực tế. Một phần quan trọng là nhờ vào sự đầu tư bài bản vào chế biến, thương hiệu và mở rộng thị trường của các doanh nghiệp trong nước.

Dù vậy, phần lớn giá trị gia tăng vẫn đang tập trung ở các doanh nghiệp có năng lực chế biến và tiếp cận thị trường quốc tế. Với phần đông nông dân trồng cà phê, giá đầu ra cao trong năm nay mới chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn. Câu chuyện lâu dài vẫn là cần có chính sách và hạ tầng để họ tham gia vào chuỗi giá trị cà phê chất lượng cao, thay vì tiếp tục bán cà phê nhân xô với giá thấp.

Sáu tháng đầu năm 2025 có thể xem là cột mốc đáng nhớ của ngành cà phê Việt Nam. Đó không chỉ là thành tích xuất khẩu vượt trội, mà còn là dấu hiệu cho thấy hướng đi mới – tập trung vào chất lượng, giá trị thay vì số lượng – đã bắt đầu phát huy tác dụng. Trong một thị trường đầy biến động, những doanh nghiệp và vùng nguyên liệu biết thích nghi sớm đang chứng minh rằng, hạt cà phê Việt hoàn toàn có thể chinh phục thế giới bằng chính nội lực của mình.

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu