Cùng với sự vào cuộc khẩn trương của các địa phương, các cơ quan chuyên môn, lực lượng khuyến nông từ trung ương đến cơ sở cũng đang sát cánh cùng bà con nông dân để phục hồi cây trồng, vật nuôi và xử lý môi trường sau thiên tai.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có tổng diện tích lúa vụ Hè Thu - Mùa khoảng 1,1 triệu ha. Trong số đó, khoảng 40.000 ha đã bị ảnh hưởng bởi mưa bão, gây thiệt hại về năng suất và làm chậm tiến độ thu hoạch. Riêng tại Bắc Bộ, đến nay vẫn còn trên 18.000 ha bị ngập úng, tập trung nhiều ở Hà Nội và Bắc Ninh. Để giải quyết tình trạng này, các địa phương đang huy động tối đa lực lượng, phương tiện để tiêu úng, vận hành liên tục hàng trăm trạm bơm tiêu nước, đồng thời hướng dẫn nông dân dọn vệ sinh đồng ruộng, chuẩn bị điều kiện sản xuất cho vụ Đông.

Với cây vụ Đông năm nay, các địa phương đã nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch gieo trồng để bù đắp thiệt hại do mưa bão gây ra. Tại các vùng chuyên canh rau màu, ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân khơi thông rãnh thoát nước, vệ sinh ruộng vườn, bổ sung phân hữu cơ, phun phân bón lá, chế phẩm sinh học giúp cây trồng phục hồi nhanh. Đồng thời, các địa phương cũng chuẩn bị đầy đủ giống cây ngắn ngày, rau ưa lạnh, để sẵn sàng triển khai gieo trồng ngay khi điều kiện cho phép.

Tại nhiều vùng bị ảnh hưởng nặng như Hà Tĩnh và Thanh Hóa, lực lượng kỹ sư nông nghiệp từ Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã trực tiếp xuống hiện trường, hướng dẫn nông dân khắc phục thiệt hại, từng bước khôi phục sản xuất. Như tại vùng trồng bưởi Phúc Trạch, bà con được hỗ trợ kỹ thuật cắt tỉa cành gãy, loại bỏ tán lá sâu bệnh, phun thuốc sinh học phòng nấm khuẩn và tưới tiêu hợp lý để cây phục hồi bền vững. Đối với vùng nuôi trồng thủy sản, các chuyên gia tập trung xử lý môi trường nước, kiểm tra chất lượng ao nuôi và bổ sung vi sinh vật có lợi để ổn định điều kiện sinh trưởng cho thủy sản.

Song song với đó, công tác phòng chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi cũng được các ngành chức năng đặc biệt quan tâm. Những vùng có nguy cơ cao, từng xảy ra dịch tả lợn châu Phi hoặc bị ngập kéo dài, đều được tổ chức tổng vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường chăn nuôi. Việc tiêm phòng vaccine cũng được thực hiện khẩn trương nhằm đảm bảo an toàn sinh học trước khi bà con tái đàn.

Theo ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, sau thiên tai, nguy cơ phát sinh dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi là rất cao. Bà con tuyệt đối không được chủ quan. Trước khi tái đàn, cần thực hiện tiêu độc khử trùng triệt để, xử lý môi trường an toàn, đồng thời bổ sung dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

Ông Thanh cũng cho biết, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã xây dựng bộ tài liệu về các biện pháp kỹ thuật để thích ứng, giảm thiểu thiệt hại do các loại hình thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp. Bộ tài liệu được tích hợp công nghệ AI để minh họa trực quan, giúp nông dân dễ hiểu và áp dụng. Lực lượng khuyến nông cơ sở cần nắm bắt kỹ các biện pháp theo bộ tài liệu và đồng hành cùng bà con nhân dân sớm triển khai ngay các biện pháp khắc phục hậu quả thiên tai đối với cây trồng, vật nuôi.

Ông Dương Sơn Hà, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên cho biết, sở đã phân công cụ thể các đơn vị chuyên môn phối hợp với chính quyền địa phương để triển khai các giải pháp khôi phục sau bão lũ. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tập trung kiểm tra đồng ruộng, dự báo dịch hại, đảm bảo cung ứng giống, vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất vụ Đông. Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tăng cường hướng dẫn xử lý vệ sinh môi trường, khử trùng chuồng trại tại các vùng bị ngập.

Trong ngày 14/10, tại xã Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh tổ chức hướng dẫn người dân khôi phục sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống người dân sau bão lũ.

Tại chương trình, các chuyên gia, kỹ sư đã tận tình hướng dẫn trực tiếp người dân về các vấn đề như gia cố lại bờ ao, rải vôi xung quanh bờ, đáy ao; hướng dẫn sử dụng chế phẩm vi sinh xử lý môi trường và khuyến cáo cho việc tái đàn trong thời gian tới. 

Cùng đó, các chuyên gia còn hướng dẫn người dân thu gom, xử lý chất thải, vật nuôi chết do bão lũ, dịch bệnh sau lũ; kỹ thuật chăm sóc đàn vật nuôi, cây trồng sau mưa lũ cho hiệu quả; hướng dẫn kỹ thuật phục hồi cây chè, cây ăn quả bị ngập úng với các kỹ thuật khử trùng đất, bón phân, phòng trừ nấm, tỉa cành, tạo tán…

Theo ông Dương Sơn Hà, ảnh hưởng do mưa lũ ở tỉnh Thái Nguyên đã làm ngập trên 12.400 ha lúa và các loại cây màu, hơn 1 triệu con gia súc, gia cầm, vật nuôi chết hoặc bị nước cuốn trôi.  Hiện nay, tại các vùng bị ngập, lụt ngay sau khi nước rút, chính quyền và cơ quan chuyên môn đang nỗ lực cùng người dân tổng vệ sinh, thu gom phân, rác để xử lý, sát trùng, tiêu độc vùng chăn nuôi bị lũ, ngập; tổng tẩy uế môi trường, tiêu diệt các loại mầm bệnh.

Cùng với việc kiểm tra, khôi phục diện tích lúa, cây rau màu, cây ăn quả… bị ảnh hưởng do mưa lũ, ngành nông nghiệp tỉnh Thái Nguyên đang tích cực hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện khôi phục sản xuất, tái đàn sau đợt mưa lũ; triển khai các chính sách hỗ trợ và bố trí kinh phí thực hiện phòng, chống thiên tai, dịch bệnh động vật theo quy định.

Hướng dẫn người dân về vệ sinh môi trường chuồng trại chăn nuôi, Tiến sĩ Phạm Thùy Linh - Trung tâm Khuyến nông Quốc gia chia sẻ, tại các vùng ngập úng, bị thiệt hại cần thực hiện ngay việc thu gom xác động vật chết do mưa lũ ở ngoài môi trường để thực hiện chôn lấp, rắc vôi, phun khử trùng, tiêu độc nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường và phòng, chống dịch bệnh; thực hiện định kỳ việc phun khử trùng, tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh từ 1-2 lần/tuần bằng các loại hóa chất sát trùng theo quy định, trong đó ưu tiên các chế phẩm sinh học.

Sau khoảng 14 ngày, người dân có thể tái đàn và cần lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, hồ sơ giống vật nuôi, được cung cấp bởi những cơ sở cung ứng uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch, tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo quy định để tái đàn; hông tái đàn khi chưa đảm bảo về môi trường và an toàn dịch bệnh.

Đồng thời, các chuyên gia, kỹ sư của Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng hướng dẫn người dân vệ sinh, gia cố lại bờ ao đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt; rải vôi xung quanh bờ ao, đồng thời tiến hành chạy máy quạt nước, sục khí nhằm hạn chế sự phân tầng nước, tăng oxy hoà tan trong nước; chăm sóc diện tích cây chè, rau màu, lúa chưa thu hoạch bị ngập trong nước; sản xuất rau trái vụ; sản xuất rau, hoa theo hướng chuyên canh, hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, tăng quy mô sản xuất một số loại hoa cao cấp tại vùng ven đô thị để cung cấp cho thị trường, đặc biệt trong những ngày lễ tết.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng trao tặng các hộ dân tại xã Đồng Hỷ 250 lít thuốc sát trùng khử trùng môi trường chuồng nuôi, 200 lít chế phẩm EM xử lý môi trường và 20 tấn phân bón vi sinh Quế Lâm.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, vụ Đông năm 2025 được xác định là vụ sản xuất có vai trò đặc biệt quan trọng đối với toàn ngành nông nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu ổn định diện tích khoảng 400.000 - 410.000 ha cây vụ Đông tại các tỉnh phía Bắc, với sản lượng khoảng 4,8 - 5 triệu tấn, giá trị sản xuất đạt 39.000 - 41.000 tỷ đồng. Các địa phương được khuyến khích phát triển các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, có liên kết tiêu thụ, tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt cục bộ.

Sau khi khắc phục xong ngập úng, các địa phương sẽ tập trung gieo trồng nhóm cây ưa lạnh như khoai tây, bắp cải, su hào, cà rốt… Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng khuyến cáo địa phương bố trí lịch thời vụ phù hợp theo từng vùng, trồng rải vụ để tránh rủi ro do thời tiết bất lợi và đảm bảo cân đối cung - cầu thị trường.

Với sự chủ động từ các địa phương, sự hỗ trợ tích cực từ các ngành chức năng, cùng nỗ lực của bà con nông dân, sản xuất nông nghiệp tại các vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai đang từng bước được phục hồi. Không chỉ là ứng phó ngắn hạn với thiên tai, các chương trình tập huấn, xây dựng mô hình sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật giúp bà con chủ động ứng phó, không bị động trước thiên tai để hướng đến nền nông nghiệp bền vững và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu.

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu