Nếu bạn bỏ lỡ tách cà phê buổi sáng, thái dương của bạn có thể bắt đầu đau nhói. Nếu bạn uống nhiều hơn bình thường, điều đó cũng có thể gây đau đầu. Và bằng cách nào đó, một tách cà phê đậm đặc cũng có thể ngăn chặn một số cơn đau nửa đầu.

Vậy caffein là thủ phạm hay là thuốc chữa đau đầu? Vấn đề là quá nhiều hay không đủ?

Caffein không phải là thành phần thông thường. Tiến sĩ Richard Lipton, Giáo sư thần kinh học tại Đại học Y khoa Albert Einstein ở Thành phố New York cho biết, caffein là một chất kích thích thần kinh. Nó có đặc tính kích thích và co mạch, nghĩa là nó tăng tốc hoạt động của não và làm cho các tĩnh mạch trong đầu thu hẹp lại, điều này giúp giải thích vai trò của caffein đối với chứng đau đầu - vừa là chất kích thích vừa là thuốc giảm đau.

Khả năng làm dịu cơn đau đầu do cai nghiện hoặc ngăn chặn chứng đau nửa đầu của caffein đã được chứng minh rõ ràng; nó là thành phần chính trong nhiều loại thuốc kê đơn và không kê đơn, bao gồm cả các loại thuốc đặc trị đau đầu như Excedrin.

"Bản thân nó không phải là thuốc giảm đau, nhưng khi kết hợp với thuốc giảm đau, nó sẽ làm cho chúng hiệu quả hơn ," Lipton nói với Live Science. Mặc dù sức mạnh tổng hợp của caffein với thuốc giảm đau vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng nó có thể liên quan đến hoạt động của caffein trong não.

Phân tử caffein liên kết với các thụ thể adenosine trong não và tủy sống. Thông thường, adenosine, một khối xây dựng trong RNA , anh em họ phân tử của DNA và trong nhiên liệu hóa học chính được sử dụng bởi các tế bào của cơ thể, liên kết với các thụ thể này, nhưng nó bị chặn bởi caffein được tiêu hóa .

Bằng cách chiếm chỗ mà adenosine thường chiếm, caffein ngăn chặn tác dụng của các phân tử. Trong khi adenosine làm chậm hoạt động thần kinh thì caffein lại làm tăng hoạt động đó. Adenosine làm tăng lưu lượng máu và khiến các mạch máu mở rộng, trong khi caffeine làm chúng co lại; vì một số cơn đau đầu một phần xuất phát từ sự giãn mạch trong đầu, nên vai trò làm co mạch của caffein có thể giải thích phần nào tác dụng của nó.

Tuy nhiên, adenosine cũng đóng một vai trò phức tạp trong việc dẫn truyền cơn đau, đôi khi dập tắt các tín hiệu đau và đôi khi thúc đẩy chúng, vì vậy caffein cũng có thể làm dịu cơn đau đầu bằng cách làm rối loạn tín hiệu này.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, khi dùng cùng với caffein, các thuốc giảm đau như acetaminophen được hấp thụ nhanh hơn và tác dụng của chúng có thể kéo dài hơn. Trong một nghiên cứu trong đó các nhà cung cấp và bệnh nhân không biết liệu họ nhận được một viên thuốc hoạt tính hay giả dược, caffein với ibuprofen giúp giảm đau tốt hơn và nhanh hơn so với chỉ dùng một mình ibuprofen.

Tuy nhiên, khả năng giảm đau của caffein rất khác nhau tùy thuộc vào lượng mà mọi người thường tiêu thụ, theo Stanford Health Care. Mọi người phát triển khả năng chịu đựng khi sử dụng caffein thường xuyên và sau đó có thể trở nên phụ thuộc vào tác dụng của caffein. Điều này giảm thiểu tác dụng giảm đau đầu của nó.

Mặt khác, caffein cũng có thể gây đau đầu — cả khi mọi người tiêu thụ ít hơn bình thường và khi tiêu thụ quá nhiều.

Trong trường hợp đầu tiên, đau đầu có thể xảy ra vì khi sử dụng hàng ngày, caffeine bắt đầu thay đổi cấu trúc của não. "Khi các thụ thể của bạn tiếp xúc thường xuyên với caffein" Lipton nói, "thì não của bạn sẽ không hoạt động bình thường trừ khi có caffein xung quanh."

Các nghiên cứu cho thấy rằng, tiêu thụ caffein thường xuyên làm tăng số lượng thụ thể adenosine trong não của một người, khiến một người nhạy cảm hơn với tác dụng của adenosine. Nhức đầu do cai thuốc xảy ra do cơ thể đã quen với việc co mạch do caffein hàng ngày và nếu không có nó, các mạch máu đó đột ngột sưng lên, có thể gây đau đầu.

Tin tốt là một khi bạn bắt kịp với caffein, những cơn đau đầu này thường biến mất - hoặc sau một thời gian không dùng caffein, số lượng thụ thể adenosine trong não giảm xuống, cũng như các triệu chứng cai nghiện.

Caffeine dư thừa cũng có thể gây đau đầu. Nhức đầu là một trong nhiều tác dụng phụ của việc dùng quá liều caffein, và đối với một số bệnh nhân đau nửa đầu, caffein thực sự có thể gây ra cơn đau.

Tuy nhiên, trong khi có bằng chứng chắc chắn đằng sau chứng đau đầu khi cai caffein và lợi ích của caffein khi kết hợp với thuốc giảm đau, thì lý do sử dụng quá nhiều caffein gây đau đầu vẫn chưa được xác định rõ ràng, Lipton nói. Nhưng đó là một hiện tượng mà các nhà thần kinh học như Lipton đã quan sát thấy trong phòng khám.

Để an toàn, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm cho biết, những người trưởng thành khỏe mạnh nên hạn chế lượng caffein tiêu thụ ở mức 400 miligam - tương đương với bốn hoặc năm tách cà phê - mỗi ngày. Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là, độ nhạy cảm của mỗi người với caffein có thể khác nhau.

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu